{ "title": "Eklem Kireçlenmesi", "image": "https://www.eklem.gen.tr/images/eklem-kireclenmesi.jpg", "date": "21.01.2024 11:15:21", "author": "RAMAZAN ATAY", "article": [ { "article": "Eklem Kireçlenmesi, halk arasında kullanılan isimdir. Bilimsel adı ise Osteoartrit'dir. Eklem kıkırdak yapısının incelmesi, bozulması, aşınması ve kıkırdak kaybına sebep olan bir hastalık türüdür. Bununla beraber, eklem kıkırdağının altında yer alan kemik dokusunda da ortaya çıkan değişiklikler sonucunda kemikte büyüme veyahut da eklem kenarında çıkıntılar oluşur. Sonuç olarak eklem kireçlenmesi eklemlerin doğal yapısını bozarak, eklemlerin hareketlerinde kısıtlanma meydana gelmesine ve ağrı oluşmasına sebep olur. Eklem kireçlenmesi en çok rastlanan eklem rahatsızlığıdır. Hastalık sıklıkla yavaş ilerler. Fakat bazı durumlarda eklemin belli bir bölgesini etkileyebildiği gibi bazen ise eklemde yaygın ve şiddetli değişiklik oluşabilmektedir.

Eklem kireçlenmesi, eklemde ortaya çıkan kıkırdak kaybının ya da hasarının bir sonucudur. Eklemde ağrı oluşmasına sebep olur. Normal işlevini gerçekleştiren eklemlerde eklemin içinde yer alan her bir kemik parçasının ucunda söz konusu kemiği kavrayan ve kemiğin üstünü örten kıkırdak ismi verilen bir doku mevcuttur. Kıkırdak eklemin yaptığı hareketin daha rahat yapması için yumuşak ve kaygan bir konum oluşturur. Bu konum kemiklerin arasında yastık gibi hareket etmektedir. Kemiklerin birbiriyle temasına engel olur. Eklem kireçlenmesi kıkırdak zarar görme süreci zaman içerisinde ve yavaş yavaş oluşur.

Kıkırdak yapısı bireyin yaşının ilerlemesi ile değişmeye başlar. Yaşla beraber kıkırdakta bireyle beraber yaşlanır. Aşırı ve kötü kullanılan ya da hastalık bulunan eklemde kıkırdak daha kolay bir şekilde zarar görür. Bu kıkırdak sorununun oluşma süreci kişiden kişiye farklılık gösterir. Ailesinde kireçlenme olmuş veyahut da daha önce eklem ameliyatı geçirmiş, eklemde yaralanma bulunan bireylerde kireçlenme daha kısa zamanda ve kolay gelişir. Zamanla, eklem uç kısmında bulunan zar kıkırdak hasarına bağlı olarak iltihaplanır. Bu iltihaplanmanın sonucun kıkırdak daha fazla hasar alır. Eklemde şişliğe sebebiyet verir. Kıkırdak aşınıp yok oldukça alttaki kemik ortaya çıkar ve eklem daha önceden sahip olduğu doğal şeklini kaybedebilir. Kemiğin uçları kalınlaşmaya başlar ve eklemde yer alan yumuşak dokuların kemik ile bağlandığı noktalar (Yani kemik sürtmeleri) oluşur.

Kıkırdak hasarıyla beraber, eklemde yer alan eklem zarlarından salgılanan sıvı normal özelliğini kaybeder ve bu sebepten dolayı eklem hasarı ilerler. Bu eklemde bulunan zarların salgılamaya başladığı eklem sıvısı, eklemde şok emici veyahut da kaydırıcı olarak görev alır ve eklemin en doğru şekilde çalışması için çok önem arz etmektedir. Eklem sıvısı genellikle hyalüronan ismiyle adlandırılan bir maddeden oluşmaktadır. Eklem kireçlenmelerinin içinde hyalüronan yeteri oranda bulunmayabilir ve hyalüronanın niteliği bozulmuş olabilir. Ortaya çıkan bu değişiklikler eklemde yer alan kıkırdak yıkımının ve belirtilerinin nedenlerinden biri olabilmektedir.

Kireçlenmede esnasında gerçekleşen Evreler

Kireçlenme kemiklerde meydana gelen yıpranmaya (Yani dejenere olması) başladığı ilk aşamada eklemlerde gözle görülür şişlik ve sıcaklık artışı olur. İleri ki evrede ise kaslarda ve eklem bölgesi çevresinde yer alan bağlarda spazmla kontraktür adı verilen hareket zorluğu durumu ortaya çıkar. Oluşan bu sertlik önce ilk adım sertliği adı verilen sabahları yataktan kalkma ve ilk adımı atma arasında geçen bütün evredeki sertliktir. Hastayı yürütmekle ve hareket ettirmekle spazm ve ağrı azalır. Hareket azlığı, eklemde oluşan şekil bozukluğu, ellerde ya da parmak kenarlarında oluşan kalçada şekil bozukluğu, şişme, dengesiz yürüme, sırtta eğrilme, dizde eğrilmeler ve topallama durumu ortaya çıkar. Bu durumdaki hastalara genel olarak çarpma, travma ve düşmeye zorlayıcı hareketten korunmayı öneriyoruz. Bunun yanında belli zaman aralıklarıyla hastanın eklemini dinlendirmesi gerekmektedir.

Belirtiler ve Bulgular

Sıklıkla hastanın eklemleri onları çok fazla kullanmaktan ya da uzun süre devam eden hareketsizlikten sonra ağrıdığını söylemektedirler. Muhtemel oluşan hasta eklemi kolaylıkla hareket ettirmekte çok zorlanacaksınız. Ağrının oluştuğu eklemi hareket ettirmez ya da egzersiz uygulamazsanız eklemin tamamını çevreleyen kaslar zayıf düşer ve küçülür. Zayıflayan bu kaslar eklemleri destekleyemez ve bu durum da eklem hareketi sonu daha da fazlalaşan eklem ağrılarına sebep olur.

Eklem kireçlenmesi şekilleri

Eklem kireçlenmesinin iki şekli vardır. Belirgin bir sebebin tespit edilemediği birincil (Yani primer) eklem kireçlenmesi, hastalığa sebep olan belirgin bir nedenin olduğu ikincil (Yani sekonder) eklem kireçlenmesi. Genellikle el parmak eklemleri, diz eklemi, kalça eklemi, ayak başparmağı eklemi ve omurga gibi bölgelerde görülmektedir. Eklem kireçlenmesi vücutta yer alan tüm eklemlerde görülebilir, ayak bileği, Dirsek ve omuz eklemlerinde de görülebilmektedir.

Hastalığın ilk nüksettiği dönemlerinde sancı genellikle hareket esnasında ya da aynı günün farklı bir saatinde görülür. Uzun zaman süren dinlenme sonrası veyahut da oturur vaziyetten harekete geçince, hareketlerde ortaya çıkan ve kısa süren bir zorlanma olabilir. Bu durum hareket etmeye devam edildikçe dakikalar sonrasında düzelir. Eklem kıkırdağında oluşan bozukluklar ve kısmi aşınma ilerledikçe, istirahat esnasında da ağrı oluştuğu görülebilir ve bu hareketler günlük yaşamı aksatacak bir düzeyde kısıtlanabilir. Eklem kireçlenmesi olan bu ekleme yakın olan kaslarda genellikle zayıflama ve güçsüz olma hali dikkat çeker. Bazen kaslarda kramp oluşumu da görülebilir.
" } ] }